แผนการสอนที่ ๑๑ รหัสวิชา ๒๐๐๐–๑๑๐๒ วิชา ภาษาไทยเพื่ออาชีพ ๒ ๒(๒)
หน่วยที่ ๑๐ คาบที่ ๒๑–๒๔ ชื่อหน่วย การแต่งคำประพันธ์
การแต่งคำประพันธ์ชนิดต่างๆ ได้แก่ ร่าย โคลง กาพย์ และกลอน เป็นการเรียงร้อยถ้อยคำเพื่อแสดงถึงอารมณ์ ความคิด อุดมการณ์ ตลอดจนเป็นการฝึกทักษะ เพื่อสามารถนำไปประกอบอาชีพได้ การแต่งคำประพันธ์ควรแต่งตามรูปแบบฉันทลักษณ์ของคำประพันธ์แต่ละชนิด โดยอาจจะแต่งตามขนบนิยม หรือสร้างสรรค์ขึ้นมาใหม่เพื่อมุ่งเน้นเนื้อหาสาระตามความเหมาะสม
สาระการเรียนรู้
๑. ความหมายของคำประพันธ์
๒. ประเภทของคำประพันธ์
๓. กลวิธีการแต่งคำประพันธ์
๔. การนำเสนอเนื้อหา และแนวคิดของคำประพันธ์ที่ใช้ในงานอาชีพ
๑. อธิบายความหมายของคำประพันธ์ได้
๒. สามารถอธิบายลักษณะฉันทลักษณ์ของคำประพันธ์ได้
๓. อธิบายกลวิธีการแต่งคำประพันธ์แต่ละชนิดได้
๔. อธิบายกลวิธีการนำเสนอเนื้อหาและแนวคิดของคำประพันธ์ได้
๕. แต่งคำประพันธ์ที่กำหนดให้ได้ถูกต้อง
กิจกรรมการเรียนการสอน
ขั้นนำเข้าสู่หน่วยการเรียน
๑. ให้นักศึกษาดูคำประพันธ์ (กลอนสุภาพ) จากแผ่นใส และร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับฉันทลักษณ์
๒. อาจารย์อธิบายลักษณะฉันทลักษณ์ของกลอนสุภาพ ให้นักศึกษาฟังอีกครั้ง
ขั้นสอน
ตอนที่ ๑
๓. ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม เลือกประธานและเลขานุการกลุ่ม
๔. ให้นักศึกษาทุกกลุ่มศึกษาความหมายและประเภทของคำประพันธ์ และกลวิธีการแต่งคำประพันธ์แต่ละชนิด ดังนี้
กลุ่มที่ ๑ คำประพันธ์ประเภทโคลง
กลุ่มที่ ๒ คำประพันธ์ประเภทกาพย์
กลุ่มที่ ๓ คำประพันธ์ประเภทกลอน
กลุ่มที่ ๔ คำประพันธ์ประเภทร่าย
๕. ให้นักศึกษาส่งตัวแทนกลุ่มออกมาอธิบายให้เพื่อนๆ ฟัง
๖. อาจารย์และประธานกลุ่มประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติงานกลุ่ม และประเมินผลการนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน จดบันทึกคะแนนไว้
๗. อาจารย์อธิบายฉันทลักษณ์เสริม โดยใช้แผ่นใส เพื่อช่วยให้นักศึกษาเข้าใจฉันทลักษณ์ของคำประพันธ์แต่ละประเภทได้ดียิ่งขึ้น
๘. ให้นักศึกษาอภิปรายซักถามข้อสงสัย
ตอนที่ ๒
๙. ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม เลือกประธานและเลขานุการกลุ่ม
๑๐. อาจารย์แจกใบงานที่ ๑ เพื่อให้นักศึกษาช่วยกันแต่งคำประพันธ์
๑๑. ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มช่วยกันแต่งคำประพันธ์ประเภทใดประเภทหนึ่ง เพื่อแสดงความคิดเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ความยาวไม่น้อยกว่า ๕ บท
๑๒. ให้ตัวแทนกลุ่มนำเสนอผลงานกลุ่มหน้าชั้นเรียน
๑๓. อาจารย์และประธานกลุ่มประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติงานกลุ่ม และประเมินการนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน จดบันทึกคะแนนไว้
๑๔. อาจารย์สรุปและชี้แนะข้อดีข้อเสียของผลงานนักศึกษาแต่ละกลุ่ม เพื่อนำไปแก้ไขให้ดียิ่งขึ้น
ตอนที่ ๓
๑๕. ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม เลือกประธานและเลขานุการกลุ่ม
๑๖. ให้นักศึกษาทุกกลุ่มศึกษากลวิธีการนำเสนอเนื้อหาและแนวคิดของคำประพันธ์
๑๗. อาจารย์อธิบายเพิ่มเติม เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจกลวิธีการนำเสนอเนื้อหาและแนวคิดของคำประพันธ์ยิ่งขึ้น
๑๘. ให้นักศึกษาอภิปรายซักถามข้อสงสัย
ตอนที่ ๔
๑๙. ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม เลือกประธานและเลขานุการกลุ่ม
๒๐. อาจารย์แจกใบงานที่ ๒ เพื่อให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มศึกษารูปแบบ แนวคิด และการใช้ภาษาของคำประพันธ์
๒๑. ให้นักศึกษาจดบันทึกและให้ตัวแทนนำเสนอหน้าชั้นเรียน
๒๒. อาจารย์และประธานกลุ่มประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติงานกลุ่ม และประเมินการนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน
๒๓. อาจารย์สรุปรูปแบบและแนวคิดหลังจากที่นักศึกษาแต่ละกลุ่มนำเสนอผลงานครบแล้ว
ขั้นสรุปและการประยุกต์
๒๔. อาจารย์สรุปสาระสำคัญของเนื้อหาหน่วยที่ ๑๐
๒๕. ให้นักศึกษาซักถามข้อสงสัย
๒๖. ให้นักศึกษาทำแบบประเมินผลการเรียนรู้ หน่วยที่ ๑๐
๒๗. ให้นักศึกษาตรวจคำตอบจากแผ่นใส และประเมินตนเองจากแบบประเมินตนเอง
สื่อการเรียนการสอน
๑. หนังสือเรียนวิชาภาษาไทยเพื่ออาชีพ ๒
๒. แผ่นใสฉันทลักษณ์ชนิดต่างๆ
๓. แผ่นใสคำประพันธ์ตัวอย่าง
๒. ใบงานที่ ๑ และ ๒
๓. แผ่นใสเฉลยแบบประเมินผลการเรียนรู้ หน่วยที่ ๑๐
การวัดผลและการประเมินผล
วิธีวัดผล
๑. สังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายบุคคล/กลุ่ม
๒ ประเมินการนำเสนอผลงานรายบุคคล/กลุ่ม
๓. ตรวจแบบประเมินผลการเรียนรู้ หน่วยที่ ๑๐
๔. สังเกตและประเมินพฤติกรรมด้านคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยอาจารย์และนักศึกษา
เครื่องมือวัดผล
๑. แบบสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายบุคคล/กลุ่ม
๒ แบบประเมินการนำเสนอผลงานรายบุคคล/กลุ่ม
๓. แบบประเมินตนเอง หน่วยที่ ๑๐ (ในหนังสือเรียน หน้า ๑๖๗)
๔. แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์
เกณฑ์การประเมินผล
๑. การสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายบุคคล/กลุ่ม
๒. การประเมินการนำเสนอผลงานรายบุคคล/กลุ่ม
๓. การประเมินผลการเรียนรู้ หน่วยที่ ๑๐
๔. การประเมินคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ การประเมินเป็นไปตามสภาพจริง
บันทึกหลังการสอน
ใบงาน
การแต่งคำประพันธ์
จุดประสงค์ เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจในฉันทลักษณ์ และกลวิธีการแต่งคำประพันธ์ และสามารถแต่งคำประพันธ์ได้
คำสั่ง ๑. ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม เลือกประธานและเลขานุการ ร่วมกันแต่งคำประพันธ์ชนิดใดชนิดหนึ่งที่ตนสนใจ เพื่อแสดงแนวคิดเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ความยาวไม่ต่ำกว่า
๕ บท
๒. จดบันทึกผลงานและนำเสนอหน้าชั้นเรียน
ใบงานที่ ๒
รูปแบบและแนวคิดของคำประพันธ์
จุดประสงค์ เพื่อให้นักศึกษาอธิบายรูปแบบและแนวคิดของคำประพันธ์ได้
คำสั่ง ๑. ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มตามความเหมาะสม เลือกประธานและเลขานุการกลุ่ม ศึกษากิจกรรม
ส่งเสริมการเรียนรู้จากหนังสือเรียน หน้า ๑๖๑ และร่วมกันอภิปรายประเด็นต่างๆ ดังนี้
๑) รูปแบบ
๒) แนวคิด
๓) การใช้ภาษา
๒. จดบันทึกผลงานและนำเสนอหน้าชั้นเรียน